महिला बचतगट योजना
(Women Self-Help Group Scheme)
महिला बचतगट योजना ही महाराष्ट्र शासनाच्या ग्रामीण विकास व महिला सक्षमीकरण उपक्रमांतर्गत सुरू केलेली सामुदायिक योजना आहे. उमेद – महाराष्ट्र राज्य ग्रामीण आजीविका मिशन (MSRLM) अंतर्गत राबविल्या जाणाऱ्या या योजनेचा उद्देश महिलांना आर्थिक स्वावलंबन, उद्योजकता आणि स्थानिक प्रशासनात सहभाग वाढविण्याची संधी उपलब्ध करून देणे हा आहे.
🟩 मुख्य उद्दिष्टे (Key Objectives)
- ग्रामीण महिलांना स्वावलंबी बनविणे आणि बचतीची सवय लावणे.
- उत्पन्न वाढविणाऱ्या व्यवसायांना प्रोत्साहन देणे.
- बँक कर्ज व शासन योजनांचा लाभ सुलभतेने उपलब्ध करणे.
- निर्णयप्रक्रिया व नेतृत्वात महिलांचा सहभाग वाढविणे.
🟩 पात्रता निकष (Eligibility Criteria)
- वय १८ वर्षे व त्यापेक्षा जास्त असलेल्या महिला पात्र.
- बचतगट स्थापन करण्यासाठी किमान १० ते १५ महिला आवश्यक.
- बीपीएल, अनुसूचित जाती/जमाती व अल्पसंख्याक घटकांना प्राधान्य.
- सर्व सदस्य एकाच गावातील रहिवासी असावेत.
🟩 आवश्यक कागदपत्रे (Required Documents)
- सर्व सदस्यांची ओळखपत्रे (आधार / मतदान ओळखपत्र)
- बचतगट नोंदणी अर्ज
- सभासद नोंदवही व बैठक नोंद
- बँक खाते तपशील
- गटाचा ठराव / करारपत्र
🟩 अर्ज प्रक्रिया (Application Process)
- महिला गट स्थापन करण्यासाठी ग्रामपंचायत कार्यालयात किंवा उमेद – MSRLM कार्यालयात संपर्क साधावा.
- गट नोंदणी फॉर्म भरून सभासदांची माहिती द्यावी.
- गटाच्या नावाने संयुक्त बँक खाते उघडावे.
- नियमित बचत, बैठक व नोंदी ठेवाव्यात.
- पात्र गट शासनाच्या कर्ज किंवा अनुदान योजनांसाठी अर्ज करू शकतात.
🟩 फॉर्म डाउनलोड / ऑनलाइन अर्ज (Download / Apply Online)
🟩 लाभ (Benefits)
- लघुउद्योगांसाठी आर्थिक व तांत्रिक सहाय्य.
- उद्योजकता, लेखा व विपणन प्रशिक्षण.
- सूक्ष्म कर्ज, फिरता निधी व शासकीय योजनांचा लाभ.
- सामूहिक निर्णयप्रक्रियेद्वारे महिलांचे सक्षमीकरण.
🟩 मार्गदर्शन सूचना (Guidance Note)
- महिला बचतगटांनी पारदर्शकता, शिस्त आणि नियमित सभा यांचे पालन करावे. सर्व सदस्यांनी बचत व कर्जफेड उपक्रमांमध्ये सक्रिय सहभाग घ्यावा, ज्यामुळे गटाचे दीर्घकालीन यश सुनिश्चित होईल.
